Thuốc mới thế hệ thứ tư: Kết hợp giữa Nam dược thiên nhiên cổ truyền với công nghệ nano và y học hiện đại

Công nghệ nano biến những điều không thể thành có thể

Như chúng ta đã biết, Nam dược cổ truyền được chế tác phần lớn từ cây cỏ. Để nâng cao khả năng chữa trị bệnh, y học phương Tây đã sử dụng công nghệ tách chiết những thành phần phytochemical. Điển hình như tách chiết curcumin từ cây nghệ vàng, artemisinin từ cây thanh hao hoa vàng, rutin từ cây hòe.. Những phytochemical này có dược tính rất mạnh. Nhưng khả năng hòa tan trong nước thấp, sinh khả dụng thấp, thiếu sự tương xứng về liều lượng dùng, sự kết tủa không thể kiểm soát, việc sử dụng dung môi quá nhiều, đòi hỏi điều kiện khắt khe để hòa tan (môi trường trung tính hoặc có tính axit) và không tương hợp sinh học với bệnh nhân là một số trong những trở ngại chính cản trở hiệu quả của phytochemical. Để khắc phục những bất tiện trên, hệ thống phân phối thuốc dựa trên công nghệ nano đã được chứng minh là phương pháp đáng tin cậy và đầy hứa hẹn nhất. Để tăng cường khả năng sinh khả dụng của các thuốc có khối lượng phân tử cao, giờ đây hoàn toàn có thể phân phối các thành phần dược phẩm hoạt động dưới dạng các hạt kích thước nano  từ 10 đến 1.000nm. Hệ thống phân phối thuốc công nghệ nano đã được chứng minh là một phương pháp hiệu quả nhất để phân phối thành công các loại thuốc không tan được  với khả năng sinh khả dụng được tăng cường. Một số dạng các hạt nano của phytochemical đang được phát triển để đóng gói thành công, như các hạt liposome, hạt nano, các mixen, nanogels, nanoemulsions, hệ thống tinh thể nano, phức phytosome, bao gồm các phức hợp và dendrimer/ dimer.

Thuốc Nam thế hệ thứ tư từ Nam dược cổ truyền kết hợp với công nghệ nano và y học hiện đại.

Công nghệ chế tạo thuốc mới - Thuốc Nam dược thế hệ thứ tư

Chế tạo thuốc phòng tránh và chữa trị bệnh, đặc biệt là bệnh cấp tính và bệnh mạn tính như: đột quỵ, ung thư, bệnh đau xương khớp, tiểu đường... bằng phương pháp kết hợp sự thông minh của y học cổ truyền. Nam dược thiên nhiên với công nghệ nano và y học hiện đại phương Tây, là hướng nghiên cứu phát triển mới của nhiều cơ sở nghiên cứu khoa học ở các nước  trên thế giới. Nó không những có tính khoa học và công nghệ cao mà còn mở ra triển vọng lớn cho ngành y - dược học của thế giới cũng như của Việt Nam. Bằng tư duy khoa học này, trong thời gian qua, các nhà khoa học tại Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam cùng với một số phòng nghiên cứu Khoa học nước ngoài ở Australia, Mỹ, Nhật Bản, kết hợp Phòng Nghiên cứu đã nghiên cứu phát triển thành công một số sản phẩm thuốc và thực phẩm chức năng từ những Phytochemicals (Biochemical) chiết tách từ nguồn nguyên liệu Nam Dược cổ truyền Việt Nam. Bằng công nghệ nano hạt Micelle, công nghệ nano Sol-Gel siêu hạt nano, công nghệ tự lắp ghép (Self-Assembled Monolayer - SAM). Đã chế tạo ra một số sản phẩm dược liệu cấu trúc nano như: Nano Rutin từ cây hoa hòe, Nano Curcumin từ cây nghệ vàng, Nano Gingerol từ cây gừng, Nano Notogingseng Saponins từ cây tam thất, Nano NgocLinh Saponin từ cây sâm ngọc linh, NanoCinnamomum zeylanicum từ cây quế, Nano Licopen từ cây gấc, Nano Artemisin từ cây thanh hao hoa vàng... Từ những sản phẩm cấu trúc nano này, Nhà máy Sinh phẩm Nano đã sản xuất nhiều dược phẩm và thực phẩm chức năng thế hệ mới. Những sản phẩm này không những có dược tính cao, sinh khả dụng lớn mà còn khắc phục được những tác dụng phụ và kháng thuốc của thuốc Tây.

Bằng cách lồng ghép trí tuệ Nam dược cổ truyền với công nghệ nano và y học hiện đại, thuốc Nam thế hệ thứ tư mang đặc tính thuốc thông minh. Có sinh khả dụng cao, khả năng nhắm trúng đích của thuốc, khả năng tải  thuốc,  các phức hợp chất mang phân tử trong cơ thể là những chất sinh - hữu cơ (những tương tác với các vi môi trường  sinh học, tỷ lệ chuyển hóa và tích lũy trong các cơ quan), khắc phục các tác dụng độc hại của phân tử truyền tải  hay các sản phẩm chuyển hóa của nó, sự sản xuất với quy mô lớn, sự ổn định trong thời gian lưu trữ lâu dài và chi phí sản xuất không cao.

Viên thuốc phòng chống ung thư dạng nang mềm. Trong viên thuốc này bao gồm nhiều hạt nano chứa ba loại dược chất chống ung thư từ phytochemical bằng công nghệ nano Micell Đảo. Ba dược chất này cùng tác dụng tiêu diệt và ức chế lên tế bào ung thư. Bên ngoài được đính chất tìm mục tiêu, chất tăng tiềm lực (Potientiation Therapy) hoạt tính R. Các dạng thuốc nano đều có tính chất có thể giải phóng được dược chất gắn trong đó khi tiếp xúc khối u, nhưng bị phân hủy ở tế bào lành. Vì vậy, chúng có khả năng mang thuốc đến tận đích tác dụng và giải phóng thuốc tại đích.

Ứng dụng công nghệ nano trong y học hiện đang được phát triển bao gồm việc sử dụng các hạt nano để phân phối thuốc. Thuốc thông minh nhờ cảm ứng nhiệt, ánh sáng, kích thước, độ pH… hoặc các tính chất khác nhau giữa vùng bị bệnh và vùng lành.  Các hạt được thiết kế để chúng bị thu hút vào các tế bào bệnh, cho phép điều trị trực tiếp các tế bào đó. Kỹ thuật này làm giảm thiệt hại cho các tế bào lành mạnh trong cơ thể và cho phép phát hiện sớm bệnh.

Thuốc mới, thuốc Nam dược cổ truyền thế hệ thứ tư, hy vọng sẽ là cuộc cách mạng trong nghiên cứu, bào chế ra nhiều loại với tác dụng dược lý cao, không mang hiệu ứng phụ độc hại, với giá thành bệnh nhân chấp nhận được.

GS. Nguyễn Đức Nghĩa (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam)