Nước- môi trường sống và sức khỏe con người

Ô nhiễm môi trường nước có thể xuất phát từ nguyên nhân tự nhiên như núi lửa, bão lụt, xói mòn hay xác của các sinh vật khi chết ngấm vào lòng đất. Tuy nhiên, nguyên nhân chính là xuất phát từ hoạt động của con người. Thứ nhất cần phải kể đến nguồn chất thải từ sinh hoạt và y tế. Việc dân số nước ta gia tăng, do đó nhu cầu dùng nước cho sinh hoạt và phát triển kinh tế ngày càng cao làm gia tăng các nguồn thải gây ô nhiễm. Nguyên nhân kế tiếp là sử dụng quá mức các loại phân bón cũng như hóa chất như thuốc trừ sâu, trừ cỏ trong nông nghiệp; các hoạt động chăn nuôi gia súc tạo ra các loại chất thải: phân, nước tiểu, thức ăn thừa.. chưa qua xử lí mà đổ trực tiếp vào môi trường. Nguyên nhân nghiêm trọng nhất chính là nguồn nước thải từ hoạt động sản xuất công nghiệp. Khi tốc độ đô thị hóa, công nghiệp hóa ngày càng cao, thì lượng chất thải từ các hoạt động sản xuất công nghiệp ngày càng nhiều. Trong khi đó, nhiều khu công nghiệp xả trực tiếp nước thải mà không qua xử lí, gây ô nhiễm môi trường nước một cách nghiêm trọng.

Khi nguồn nước ô nhiễm sẽ làm tăng nguy cơ ung thư, sảy thai và dị tật bẩm sinh từ đó dẫn đến suy giảm nòi giống. Asen, Flo và phèn là các chất thường có trong những nguồn nước chưa qua xử lý lọc. Các hợp chất hữu cơ như: phenol, chất bảo vệ thực vật như thuốc trừ sâu, linden, sevin, endrin... và các chất tẩy hoạt tính đều là những chất ảnh hưởng không tốt đến sức khoẻ. Tất cả các chất này nếu thâm nhập vào cơ thể người trong thời gian lâu dài, đặc biệt là thể trạng của trẻ em, sẽ gây ảnh hưởng nặng nề đến thần kinh, sắc tối da, các bệnh đường ruột, tim mạch hay dẫn đến ung thư. Ngoài ra, các vi khuẩn có hại trong nước bị ô nhiễm có từ chất thải sinh hoạt của con người, động vật có thể gây ra các bệnh ngoài da, tả, bại liệt và thương hàn. Theo thống kê và đánh giá của Bộ Y tế và Bộ tài nguyên môi trường, trung bình mỗi năm ở Việt Nam có khoảng 9000 người tử vong vì nguồn nước và điều kiện vệ sinh kém. Bên cạnh đó còn gần 200.000 trường hợp mắc bệnh ung thư mới phát hiện, mà sử dụng nguồn nước ô nhiễm chính là một trong những nguyên nhân chính.

Ngoài ra, việc nước thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp đổ ra sông hồ hàng loạt thì ảnh hưởng lớn đến môi trường thủy sinh. Điều đầu tiên dễ nhận thấy nhất là các loại cá, tôm chết tại các bờ biển, ao hồ nuôi. Việc sử dụng quá nhiều thuốc hoá học, phân bón và các chất bảo vệ thực vật trong quá trình sản xuất nông nghiệp dần dần làm nguồn nước ô nhiễm trầm trọng, dẫn tới tình trạng cây trồng không thể phát triển, thậm chí chết hàng loạt, gây thiệt hại về kinh tế đối với người dân. Ở một số nơi không được tiếp cận với nước sạch và kinh tế chưa phát triển, việc dành thời gian để mưu sinh, tìm nguồn nước khiến đa phần trẻ em và phụ nữ nơi đây không có cơ hội được tiếp cận với những kiến thức khác về xã hội, môi trường và kinh tế. Vào mùa khô hoặc những đợt xâm nhập mặn nghiêm trọng, người dân tại vùng này phải xây bể chứa nước mưa và mua nước sinh hoạt với giá cao gây thiệt hại cho kinh tế gia đình.

Nước là một yếu tố sinh thái, là thành phần thiết yếu của sự sống và môi trường. Đó là nguồn tài nguyên quan trọng có khả năng tái tạo vô cùng quý giá. Chính vì vậy, chúng ta cần chung tay bảo vệ và tránh gây ô nhiễm. Vì tương lai một Việt Nam xanh, sạch, đẹp và vì cuộc sống của chính mình cũng như của các thế hệ mai sau! Hãy bảo vệ môi trường nước, đó cũng chính là bảo vệ cuộc sống của chúng ta./.

                                                                                                   Nguyễn Minh Thời

                                                                                                      TTYT Tịnh Biên