Nỗ lực xây dựng cộng đồng không phóng uế bừa bãi

Theo đó, phân người được quản lý chặt chẽ, không còn thấy phân người tiếp xúc trực tiếp với môi trường, kể cả phân trẻ em. Sử dụng nhà tiêu đúng cách trở thành thói quen của mọi người dân, kể cả trẻ em trong cộng đồng.

Mục đích của hướng dẫn là nhằm triển khai, nhân rộng quy trình thẩm định và công nhận cộng đồng không phóng uế bừa bãi trên phạm vi cả nước một cách thống nhất, hướng tới việc thay đổi nhận thức, hành vi vệ sinh của người dân từ việc xóa bỏ hoàn toàn phóng uế bừa bãi đến việc quản lý được phân người trong cộng đồng; tăng tỷ lệ hộ gia đình xây dựng và sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh.

Trên cơ sở đó, để cải thiện tình hình vệ sinh môi trường trong cộng đồng một cách bền vững, góp phần đạt được mục tiêu “một Việt Nam không còn phóng uế bừa bãi” vào năm 2025.

Theo tiêu chí thẩm định của Cục Quản lý môi trường y tế, một cộng đồng được công nhận danh hiệu “Ấp không phóng uế bừa bãi” khi đáp ứng các tiêu chí: Tất cả các thành viên trong gia đình đều sử dụng nhà tiêu, bao gồm cả việc xử lý phân trẻ em vào nhà tiêu; Ít nhất 90% hộ gia đình có bất kỳ một loại nhà tiêu nào, 10% hộ gia đình còn lại sử dụng chung nhà tiêu với các hộ gia đình khác.

Đồng thời, không thấy dấu hiệu của phân người xung quanh nhà và nơi công cộng; Ít nhất 70% hộ gia đình có nhà tiêu hợp vệ sinh; Mỗi địa phương cần có quy chế thưởng, phạt để phát hiện và ngặn chặn hành vi đi tiêu bừa bãi hoặc sử dụng nhà tiêu không hợp vệ sinh vượt quá thời hạn cam kết. Ngoài ra, còn có tổ nhóm giám sát về vệ sinh môi trường ngay tại cộng đồng để đánh giá việc duy trì và đảm bảo việc thực hiện, duy trì các quy định và tiêu chí đề ra.

Đơn cử, một xã đạt danh hiệu “xã không phóng uế bừa bãi” khi tất cả các ấp trong xã đều đạt danh hiệu “thôn, bản không phóng uế bừa bãi” và 100% trạm y tế, trường học (các điểm trường chính) trên địa bàn xã đều có nước, nhà tiêu hợp vệ sinh và điểm rửa tay với xà phòng.

Một huyện đạt danh hiệu “huyện không phóng uế bừa bãi” khi tất cả các xã trong huyện đều đạt danh hiệu “xã không phóng uế bừa bãi” và 100% trạm y tế, trung tâm y tế huyện và trường học (các điểm trường chính) trên địa bàn huyện đều có nước, nhà tiêu hợp vệ sinh và điểm rửa tay với xà phòng…

Sau khi cộng đồng đã đạt được mục tiêu không còn tình trạng phóng uế bừa bãi, người dân trong cộng đồng vẫn cần được tiếp tục hướng dẫn và tuyên truyền về xây dựng, sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh và thay đổi hành vi trong lĩnh vực vệ sinh môi trường và hành vi vệ sinh cá nhân, tiến tới vệ sinh môi trường bền vững.

Tại Việt Nam hiện nay một số dịch, bệnh đường tiêu hóa như tiêu chảy, lỵ, thương hàn, tay-chân-miệng, giun sán vẫn còn lưu hành và có nguy cơ bùng phát thành dịch tại nhiều vùng trong cả nước. Một trong những nguyên nhân chính là do thiếu nước sạch, sử dụng nhà tiêu không hợp vệ sinh, phóng uế bừa bãi, thực hành vệ sinh cá nhân chưa tốt.

Ước tính tại Việt Nam vẫn còn khoảng hơn 5 triệu người đang phóng uế bừa bãi ra môi trường. Do đó, để cải thiện các điều kiện vệ sinh góp phần phòng chống dịch bệnh, Chính phủ Việt Nam đã cam kết với Liên Hợp Quốc đến năm 2025 sẽ chấm dứt tình trạng phóng uế bừa bãi, đến năm 2030 tất cả các hộ gia đình có nhà tiêu hợp vệ sinh./.

Bs. Nguyễn Thị Thường - Trưởng TYT xã Phú Vĩnh, Tân Châu (Sưu tầm)