Phòng thiên tai nguy hiểm trong mưa đầu mùa

Những cơn mưa đầu mùa thường xảy ra giông, lốc xoáy, đây là hiện tượng khí tượng đặc biệt nguy hiểm, xảy ra đột ngột, di chuyển nhanh trong một thời gian ngắn và khó dự báo. Phần lớn lốc xoáy được hình thành từ một dạng mây giông tích điện. Nguồn gốc của chúng là sự tương tác làm cho tầng khí nóng ở dưới di chuyển lên trên và xoay tròn trong không trung, tiếp đó là sự phát triển của dòng khí lạnh di chuyển theo hướng đi xuống mặt đất tạo thành lốc xoáy di chuyển với sức gió rất mạnh. Bên cạnh đó, khi trời mưa giông cũng xảy ra hiện tượng sấm, chớp và sét. Sét là hiện tượng phóng điện trong khí quyển giữa các đám mây và đất hay giữa các đám mây mang điện tích trái dấu. Sét có thể đánh vào bất kỳ đâu, bất kỳ đối tượng hoặc vật thể nào khi có đủ các yếu tố hình thành nên sét. Hơn thế, khi phóng điện, tia sét có thể di chuyển với tốc độ 36.000 km/h và nhiệt độ lên đến 27.700 độ C, nên rất nguy hiểm. Sét thường xuất hiện trước, trong, thậm chí cả sau cơn mưa.

Khi giông, lốc xoáy đi qua có thể cuốn theo nhà cửa, cây cối và gây thiệt hại rất lớn về tài sản; thậm trí cả thương vong. Còn sét đánh người thường gây tổn thương rất nặng cho các cơ quan trong cơ thể như tim, da, cơ, hệ thần kinh. Những người bị sét đánh thường bị các tổn thương vĩnh viễn ở não, điếc hay mù nếu chậm được phát hiện và cấp cứu tại chỗ, trường hợp nặng có thể tử vong. Có khoảng 30% nạn nhân sét đánh bị tử vong do tim ngừng đập.

Để chủ động phòng chống giông, lốc xoáy, sét; cần chằng chống nhà cửa chắc chắn và hạn chế ra đường khi có cảnh báo. Nếu nhận thấy hiện tượng bầu trời bỗng tối đen, mây di chuyển nhanh, xoắn lại với nhau thành hình nón và xuất hiện tiếng gầm rú là nguy cơ giông, lốc xảy ra rất cao. Khi đó, không nên đứng gần dưới những cây to, nhà thô sơ, cột điện để tránh bị va đập, đè bẹp hoặc điện giật. Khi ở nhà không nên thò đầu ra ngoài cửa, mà tìm chỗ trú ẩn an toàn trong nhà, nấp dưới 1 vật nặng và giữ chặt nó. Nơi an toàn nhất là tầng hầm hoặc tầng trệt của công trình kiến trúc bằng bê-tông; ngắt nguồn điện để tránh bị điện giật, hỏa hoạn. Nếu đang ở ngoài trời mà gặp lốc xoáy cần nhanh chóng tìm nơi trũng, thấp, nằm sát xuống; có thể trú vào cống hoặc nhảy xuống hố.

Còn hiện tượng sét đánh luôn xảy ra bất ngờ và có thể kết hợp với mưa giông, lốc nên rất khó đoán chính xác. Tuy nhiên, khi đang ở ngoài trời thì có thể làm hạn chế nguy hiểm cho bản thân bằng cách tìm nơi trú ẩn an toàn: không trú mưa dưới các gốc cây, gò cao và nơi có nước; chủ động tránh xa các vật dụng bằng kim loại, trạm biến áp, cột, đường dây điện, tuyệt đối không sử dụng điện thoại. Khi đang ở vùng đất trống cần chủ động tìm vị trí càng thấp càng tốt, ngồi thu mình và không nằm sát xuống mặt đất, không đứng thành nhóm người gần nhau.Trường hợp đang ở trong nhà, cần ngắt các thiết bị điện như: ti-vi, máy vi tính, thiết bị điện tử; không đứng gần cửa sổ, cửa ra vào, các loại dây điện hay cáp điện thoại; hạn chế sử dụng điện thoại khi có giông, lốc, sét. Tránh chỗ ẩm ướt như: phòng tắm, bể nước… Ngoài ra, cần bố trí thiết bị chống sét khi xây dựng nhà ở, công trình. Nếu người bị sét đánh ngất đi cần nhanh chóng cấp cứu khẩn cấp bằng hô hấp nhân tạo và ép tim ngoài lồng ngực. Khẩn trương đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu kịp thời.

Nguyễn Minh Thời

TTYT Tịnh Biên