Hội nghị Tổng kết đề án “Người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam”

TS. Trương Quốc Cường, Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu tại Hội nghị

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường cho biết: Thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị về việc tổ chức của cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” tại Thông báo 264-TB/TW ngày 31/7/2009, Bộ Y tế đã bám sát mục đích, các nhiệm vụ và giải pháp cơ bản tại Thông báo 264 và Kế hoạch hoạt động của Ban chỉ đạo Trung ương Cuộc vận động để nhanh chóng thành lập Ban chỉ đạo cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam” với sự tham gia đại diện của Ủy ban TW MTTQ VN, Ban Tuyên giáo TW, Bộ Công thương, Bộ Thông tin và Truyền thông, đại diện các cơ quan thông tin đại chúng - Đài truyền hình Việt Nam, đại diện khối điều trị, sử dụng thuốc – các bệnh viện và xây dựng kế hoạch, đề án để triển khai trong toàn Ngành Y tế.

Với nhiều sáng tạo trong cách thức triển khai, 10 năm qua Ngành Y tế đã đồng hành cùng Ban chỉ đạo Trung ương và các cấp bộ, ngành ở TW, UBND các tỉnh/thành phố, các Sở Y tế, các doanh nghiệp dược, các cơ sở khám chữa bệnh, các cơ quan thông tin truyền thông cùng chung tay hành động, góp phần quan trọng làm chuyển biến ý thức người tiêu dùng, doanh nghiệp và cán bộ y tế, tạo nên diện mạo mới của Ngành Dược phẩm Việt Nam, trong đó thuốc sản xuất trong nước được sử dụng ngày càng tăng về số lượng, giá trị và ngày càng được đánh giá cao về chất lượng, an toàn, hiệu quả.

Với mục tiêu đến năm 2020, tỉ lệ sử dụng thuốc sản xuất trong nước chiếm 22% ở tuyến Trung ương, 50% ở truyến tỉnhvà 75% ở tuyến huyện, Bộ Y tế đã đề ra 04 nhóm giải pháp cơ bản: Một là giải pháp về cơ chế chính sách; hai là giải pháp đối với cơ sở y tế và thầy thuốc; ba là giải pháp đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh thuốc; bốn là các giải pháp về truyền thông.

Toàn cảnh hội nghị

Về cơ chế chính sách, Bộ Y tế đã phối hợp với các Bộ/Ngành liên quan trình Quốc Hội/Chính phủ ban hành các văn bản trong đó có đưa các nội dung, quy định theo hướng ưu tiên thuốc sản xuất trong nước như Luật Dược sửa đổi 2016, Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi, Luật đấu thầu, Chiến lược Quốc gia về phát triển Ngành Dược Việt Nam giai đoạn đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, Quy hoạch tổng thể phát triển dược liệu đến năm 2020 và tầm nhìn 2030 như ưu tiên trong việc đầu tư, nâng cấp nhà máy đạt tiêu chuẩn GMP của các nước phát triển, ưu tiên trong hoạt động cấp giấy đăng ký lưu hành đối với các thuốc ít số số đăng ký, dạng bào chế đặc biệt, thuốc chuyên khoa, đặc trị, thuốc chuyển giao công nghệ sản xuất tại Việt Nam, thuốc có báo cáo tương đương sinh học, đặc biệt là ưu tiên trong đấu thầu, cung ứng thuốc trong các cơ sở khám chữa bệnh công lập, Bộ Y tế đã ban hành Danh mục 640 thuốc sản xuất trong nước đáp ứng yêu cầu điều trị, giá thuốc và khả năng cung ứng, không mua thuốc nhập khẩu; thuốc sản xuất trong nước được phân nhóm để được đấu thầu riêng, đồng thời được tham gia tất cả các nhóm đấu thầu khác khi đáp ứng các tiêu chí kỹ thuật. Với chính sách này, trong tương lai gần thuốc sản xuất tại Việt Nam sẽ phát triển mạnh mẽ.

Về phía cơ sở y tế và thầy thuốc, việc triển khai Đề án đã được Lãnh đạo UBND tỉnh/thành phố, các Sở Y tế, các bệnh viện quan tâm, chỉ đạo sát sao. Tại nhiều bệnh viện, lãnh đạo bệnh viện chỉ đạo xây dựng danh mục thuốc đấu thầu, danh mục thuốc sử dụng tại bệnh viện với chính sách ưu tiên thuốc sản xuất trong nước. Nhiều địa phương, bệnh viện đạt kết quả ấn tượng về sử dụng thuốc sản xuất trong nước và đạt mục tiêu của Đề án. Theo báo cáo, năm 2018 tỷ lệ giá trị sử dụng thuốc trong nước tuyến huyện đã tăng lên 76,62%, tuyến tỉnh tăng lên 57,03%, nếu tính cả tuyến huyện và tuyến tỉnh thì tăng lên 63,53%. Trên 50% các tỉnh đạt tỷ lệ từ 50% trở lên về giá trị sử dụng thuốc trong nước.

Bộ Y tế luôn xác định chất lượng thuốc là một trong những yếu tố quyết định đến hiệu quả điều trị bệnh và là yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất quyết định việc lựa chọn thuốc và kê đơn thuốc của thầy thuốc, tạo niềm tin của người tiêu dùng. Các doanh nghiệp sản xuất thuốc trong nước, trong thời gian qua đã không ngừng nỗ lực áp dụng kỹ thuật - công nghệ cao sản xuất dược phẩm, không ngừng nâng cao chất lượng để đưa ra thị trường các sản phẩm thuốc có hiệu quả điều trị cao, được chứng minh tương đương sinh học với các biệt dược gốc, sản xuất các sản phẩm dạng bào chế hiện đại, sản xuất các thuốc chuyên khoa đặc trị. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng đã liên tục cải tiến mẫu mã, bao bì sản phẩm thuốc, bảo đảm chất lượng và thẩm mỹ đáp ứng yêu cầu cạnh tranh với các sản phẩm ngoại nhập. Số liệu báo cáo cho thấy, thuốc sản xuất trong nước đã đáp ứng khoảng 50% nhu cầu thuốc cho công tác phòng và chữa bệnh cho nhân dân; sản xuất được 12/13 loại vắc xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng. Hiện cả nước có 198 nhà máy sản xuất thuốc đạt tiêu chuẩn GMP của Tổ chức Y tế thế giới, 11 nhà máy đã đầu tư và đạt tiêu chuẩn của các nước tiên tiến như tiêu chuẩn của Châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, PIC/S. Thuốc sản xuất trong nước đáp ứng đầy đủ 27 nhóm tác dụng dược lý theo phân loại của Tổ chức Y tế thế giới. Có 652 thuốc trong nước đã được công bố chứng minh tương đương sinh học so với thuốc biệt dược gốc, thuốc phát minh.

Tích cực đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục, nâng cao nhận thức cho cán bộ y tế và người dân thông qua nhiều hoạt động, như  tổ chức các buổi tọa đàm, xây dựng các phóng sự, quảng cáo, talkshow trên các kênh phát thanh, truyền hình với chủ đề “Người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam”, giới thiệu những chủ trương chính sách, giới thiệu các sản phẩm thuốc, nhà máy, dây chuyền công nghệ sản xuất thuốc của các doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn “Thực hành tốt” theo khuyến cáo của Tổ chức y tế thế giới, tăng sự hiểu biết cho người dân, cán bộ y tế về thuốc Việt, hướng dẫn người dân sử dụng thuốc an toàn, hợp lý, thuốc sản xuất tại Việt Nam bảo đảm hiệu quả điều trị, bảo đảm chất lượng và giá thành rẻ hơn thuốc ngoại nhập. Từ năm 2014, Bộ Y tế phối hợp các đơn vị liên quan xây dựng, triển khai Chương trình truyền thông “Con đường thuốc Việt”, đã lựa chọn 30 doanh nghiệp, 62 sản phẩm thuốc tiêu biểu của Việt Nam đạt giải thưởng “Ngôi sao thuốc Việt” lần 1 để vinh danh, giới thiệu trên các kênh truyền thông chính. Đồng thời để tiếp nối thành công và tiếp tục triển khai có hiệu quả Đề án “Người Việt ưu tiên dùng thuốc Việt” trong thời gian tới, Bộ Y tế đã phát động chương trình “Ngôi sao thuốc Việt” lần 2.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất/kinh doanh thuốc, tiến hành các hình thức xử lý vi phạm và các hình thức xử phạt bổ sung như tước giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh thuốc có thời hạn, tạm ngừng đăng ký, nhập khẩu thuốc có thời hạn… đối với các cơ sở vi phạm.

Sau 10 năm triển khai Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” và 07 năm triển khai Đề án “Người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam” bằng nhiều hoạt động, giải pháp đồng bộ thì nhận thức của cán bộ, viên chức, người lao động trong Ngành Y tế đã có những sự thay đổi, cán bộ y tế và các tầng lớp nhân dân đã tin tưởng hơn vào thuốc do các doanh nghiệp trong nước sản xuất; Khái niệm "sử dụng thuốc sản xuất trong nước" đã hình thành trong tiềm thức của người dân đối với việc dùng thuốc phòng bệnh và chữa bệnh; Tỷ lệ giá trị và số lượng thuốc sản xuất trong nước sử dụng tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đã tăng dần qua từng năm; Việc đưa thuốc sản xuất tại Việt Nam vào danh mục thuốc theo yêu cầu điều trị của đơn vị hoặc danh mục thuốc đấu thầu tại các cơ sở y tế đều tăng qua các năm và ngày càng được ưu tiên sử dụng.

Trong thời gian tới, để tiếp tục hưởng ứng Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” và có những đóng góp thiết thực vào thành công chung của Cuộc vận động, Bộ Y tế xác định tập trung triển khai có hiệu quả Đề án “Người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam”, cụ thể: Nâng cao nhận thức của người dân và cán bộ y tế trong việc sử dụng thuốc sản xuất tại Việt Nam qua đó góp phần tăng tỷ lệ sử dụng thuốc sản xuất tại Việt Nam có chất lượng tại các cơ sở y tế và trong cộng đồng, đồng thời thúc đẩy ngành sản xuất, kinh doanh dược Việt Nam phát triển, tăng cả về số lượng, chất lượng, đáp ứng nhu cầu thuốc phòng bệnh, chữa bệnh trong nước, tiến tới xuất khẩu ra các nước trong khu vực và trên thế giới./.