Môi trường và bệnh đường hô hấp

Nhưng thực tế hiện nay môi trường sống của chúng ta đã bị ô nhiễm trầm trọng do nhiều yếu tố trong đó có ba yếu tố quan trọng đáng để chúng ta quan tâm sau đây:

- Khói: là dạng ô nhiễm thể khí và hiện nay người ta đã liệt kê được trên 40 chất khí gây độc hại đến sức khỏe con người mà đứng đầu là CO (Oxide carbon). Nguyên nhân sản sinh ra các chất khí này là từ các nhà máy nhiệt điện, ô tô, mô tô, cháy rừng, chất đốt từ than củi…

- Bụi: thường người ta hay ghép chung hai từ ô nhiễm khói bụi. Nhưng thực chất bụi là thể rắn dạng hạt rất nhỏ bay lơ lửng trong không khí. Điển hình ô nhiễm này là xảy ra ở các công trường sản xuất than, công trường khai thác đá, nhà máy ciment là chúng ta dễ nhận diện nhất nhưng hàng ngày trên đường các vật liệu xây dựng các công trình xây dựng cũng hợp tác với các nhà máy để đưa vào không khí tạo thành ô nhiễm hạt bụi.

- Vi sinh: ô nhiễm vi sinh là loại ô nhiễm cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe con người. Trong ô nhiễm vi sinh mà chúng ta mắc phải đều có khả năng gây bệnh từ nhẹ đến nặng và rất nặng ở hệ thống hô hấp có thể đưa đến tử vong bao gồm: Ký sinh trùng, vi trùng, nấm và vi rút.

Sử dụng khẩu trang cần phải đúng và hợp lý: có 2 loại khẩu trang được sử dụng hiện nay

- Khẩu trang chuyên biệt: Khẩu trang N95 dành riêng cho nhân viên y tế làm việc trong môi trường cần phải được an toàn vi sinh ở phòng thí nghiệm sinh học, người đi chống dịch ở nơi đang xảy ra dịch đường hô hấp, người khám và điều trị trực tiếp bệnh nhân đường hô hấp…

- Khẩu trang y tế: Khẩu trang phổ thông ta thấy sử dụng rất phổ biến hiện nay. Loại khẩu trang này giúp ngăn ngừa và giảm nguy cơ tác động của ô nhiễm môi trường lên hệ thống hô hấp của người sử dụng nhưng không mang tính chất hoàn toàn tuyệt đối được: giảm được ô nhiễm dạng hạt, giảm được ô nhiễm vi sinh khi ta hít vào và giảm lây truyền cho người xung quanh khi ta ho, nhảy mũi, hắc hơi sẽ không tung các hạt nước trong đường hô hấp của ta vào môi trường gây ô nhiễm nguy hại cho người khác.

Sử dụng khẩu trang như thế nào là đúng

- Đối với khẩu trang N95 là loại khẩu trang chuyên dụng đặc biệt nên người sử dụng thường được huấn luyện cẩn thận kỹ lưỡng.

- Đối với khẩu trang y tế là loại khẩu trang phổ thông nên bất kỳ ai cũng đều mua và sử dụng được nên cần phải lưu ý một số điểm để tăng hiệu quả cao nhất khi chúng ta sử dụng nó.

+ Mang khẩu trang phải kín cả mũi và miệng không được để khoảng hở nào mà không khí có thể đi trực tiếp vào mũi miệng mà không qua khẩu trang nhất là dọc theo 2 cánh mũi.

+ Không úp lòng bàn tay của ta vào phía trước khẩu trang khi mang cũng như khi tháo rời ra.

+ Không sử dụng khẩu trang khi ẩm ướt vì bất kỳ nguyên nhân gì.

+ Khẩu trang y tế chỉ sử dụng một lần rồi bỏ chứ không sử dụng lại. Nhiều người xếp bỏ túi hay treo trên xe rồi sử dụng lại là không đúng.

Điều kiện thuận lợi và bất lợi đối với dịch cúm nói chung và dịch COVID-19:

Điều kiện để vi rút cúm phát triển thành dịch thực chất đây là những yếu tố thuận lợi để vi rút tồn tại phát triển và phát tán thành dịch.

+ Điều kiện về thời tiết: Vi rút cúm tồn tại và phát triển ở nhiệt độ trung bình dưới 25oC tức là thời tiết mát mẻ, không khí mờ mờ nhiều sương mù, độ ẩm và độ bảo hòa hơi nước trong không khí cao.

+ Điều kiện về dân cư: nơi tập trung đông người ồn ào, náo nhiệt, chật chội, không gian sống thiếu thốn, chật hẹp, thiếu ánh sáng thiên nhiên.

+ Điều kiện vệ sinh thường thức: tức là vệ sinh cơ bản ở nơi xảy ra dịch bệnh thường là thiếu thốn và những thực hành về vệ sinh thông thường của người dân rất yếu kém.

Trong tình hình dịch bệnh COVID-19 hiện nay chúng ta phải hết sức cảnh giác không được lơ là chủ quan, mặc dù thời tiết tại An Giang hoàn toàn bất lợi cho sự phát triển và tồn tại của vi rút với thời tiết nắng nóng nhiệt độ trung bình cao nhiều ánh sáng thiên nhiên không có sương mù, độ ẩm và độ bão hòa hơi nước trong không khí thấp.

Tại sao các nhà dịch tễ hầu hết đều dự đoán dịch COVID-19 sẽ suy giảm và được kiểm soát vào đầu tháng 4. Chúng ta nên biết rằng hiện tại là mùa xuân, là thời tiết hoàn toàn thuận lợi cho dịch cúm nhưng khi đến đầu tháng 4 thì thời tiết chuyển sang mùa hè hoàn toàn bất lợi cho dịch cúm không thể tồn tại phải thoái lui theo khuynh hướng hoàn toàn tự nhiên.

Cuối cùng, chúng ta đều phải thừa nhận môi trường và dịch bệnh gắn liền chặt chẽ với nhau, tương tác với nhau. Chính môi trường giúp dịch bệnh phát triển và cũng chính sự thay đổi môi trường làm cho dịch bệnh bị đẩy lùi. Cho nên chúng ta phải tạo một môi trường sống trong lành, sạch sẽ, thông thoáng. Mỗi chúng ta phải thực hành tốt vệ sinh thường thức, vệ sinh cơ bản cho thật tốt sẽ giúp chúng ta dự phòng và giảm thiểu tối đa các bệnh đường hô hấp, bệnh đường tiêu hóa, bệnh da – niêm mạc. Nói chung là các bệnh nhiễm trùng và truyền nhiễm sẽ bị đẩy lùi nếu môi trường sống được cải thiện tốt.

Bs. Phan Thanh Viên

Nguyên Trưởng Khoa lao, Bệnh viện ĐKTT An Giang