Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ảnh hưởng đến tim mạch thế nào?

I. Đại cương

Bệnh phổi  tắc nghẽn mạn tính (COPD) là một loại bệnh gây tàn phế trên hai lá phổi, dần dần làm bệnh nhân khó thở... theo Tổ chức Y tế Thế giới, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là một trong bốn bệnh hàng đầu về mức độ gây tử vong trên toàn cầu, tương tương HIV/AIDS

Hơn 3 triệu người chết do bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính hằng năm và có đến hơn 10% người trên 40 tuổi có thể mắc căn bệnh này.

Theo GOLD 2020, COPD có triệu chứng hô hấp và giới hạn luồng khí dai dẳng do bất thường ở đường thở và hoặc phế nang thường do phơi nhiễm các phân tử hoặc khí độc hại mà trong đó khói thuốc lá, thuốc lào đóng vai trò hàng đầu.

Con đường của không khí

Không khí đi vào cơ thể qua mũi, miệng, thanh quản, khí quản. Sau đó, sẽ chia ra các con đường dẫn khí nhỏ hơn là phế quản, cuối cùng dẫn đến các buồng trao đổi oxy và CO2, chính là các phế nang.

II. Sinh lý bệnh COPD

III.Tại sao COPD gây suy tim phải ?

Biến chứng suy tim phải của COPD là do tâm thất phải của tim thực hiện nhiệm vụ bơm máu vào động mạch phổi để mang máu đến phổi, với hiện tượng tăng áp lực động mạch phổi làm cho tâm thất phải trở nên nặng nề, phải làm việc nhiều hơn khiến tim phải bị suy. Tình trạng suy tim phải ở bệnh nhân COPD còn được gọi là tâm phế mạn.

Những triệu chứng lâm sàng của suy tim phải do ứ trệ huyết động ở hệ tĩnh mạch + Tăng áp lực trong buồng thất phải sẽ gây ra như sau:

· Dấu tâm thất phải đập ở mũi ức.

· Gan to.

· Tĩnh mạch cổ nổi.

· Phù chi dưới.

Khi bệnh lý tiến triển nặng hơn và tim phải không thể thực hiện được chức năng bơm máu nữa, lúc này sẽ gây ra hiện tượng ứ trệ máu ngoại vi nên sẽ xuất hiện những dấu hiệu sau:

· Phù toàn thân, ấn lõm.

· Tràn dịch màng bụng.

· Tràn dịch màng phổi.

IV. Những ảnh hưởng khác của bệnh COPD đến tim mạch

Những bệnh nhân đợt cấp COPD cũng có thể gặp phải trường hợp loạn nhịp tim.

4.1. Loạn nhịp tim

Những bệnh nhân đợt cấp COPD cũng có thể gặp phải trường hợp loạn nhịp tim, nhất là rung nhĩ. Nguyên nhân của hiện tượng này là thiếu oxy đến các cơ tim vì suy tim hoặc rối loạn điện giải. Loạn nhịp tim khiến bệnh nhân tắc mạch máu não, nhồi máu cơ tim, hoặc tắc động mạch tạng hoặc ngoại biên do huyết khối ở tâm nhĩ trái, và có thể gây ra thuyên tắc phổi trong một số trường hợp nếu cục huyết khối hình thành bên tim phải.

4.2. Những ảnh hưởng khác đến tim mạch

Ngoài rung nhĩ, bệnh nhân COPD có thể gặp phải những biến chứng rối loạn nhịp khác như:

· Nhịp nhanh nhĩ đa ổ.

· Ngoại tâm thu các loại.

Biến chứng tim mạch là biến chứng hay gặp đối với những bệnh nhân mắc COPD, có tiên lượng xấu và những biểu hiện lâm sàng rất nguy hiểm. Vì vậy, suy tim ở bệnh nhân COPD cần được đánh giá và điều trị phù hợp./.

Bs.CKII.Trương Văn Lâm - Trưởng Khoa Nội tổng hợp, BVĐKTTAG