Nhân ngày 20 tháng 3 bàn về hạnh phúc

Ngày hạnh phúc là gì ?

Tháng 6/2012, Liên Hiệp Quốc đã tuyên bố chọn ngày 20/3 là Ngày Quốc tế Hạnh phúc. 193 nước thành viên (trong đó có Việt Nam) cùng cam kết sẽ ủng hộ ngày này bằng các nỗ lực nâng cao chất lượng cuộc sống, xây dựng xã hội công bằng, phát triển bền vững, nhằm đem lại hạnh phúc cho người dân.

Ngày Hạnh phúc được lấy từ ý tưởng của Bhutan - Vương quốc bé nhỏ nằm sâu trong lục địa miền đông Himalayas, vốn được đánh giá là nước có chỉ số hạnh phúc cao dựa trên các yếu tố như: sức khỏe, tinh thần, giáo dục, môi trường, chất lượng quản lý và mức sống của người dân.

Việc Liên Hiệp Quốc chọn ngày 20/3 là Ngày Quốc tế Hạnh phúc, còn vì đây là ngày đặc biệt trong năm, khi mặt trời nằm ngang đường xích đạo, nên trong ngày này có độ dài ngày và đêm bằng nhau - là biểu tượng cho sự cân bằng, hài hòa của vũ trụ. Cũng là biểu tượng của sự cân bằng giữa âm và dương, giữa ánh sáng và bóng tối, giữa ước mơ và hiện thực….

Khái niệm về hạnh phúc:

Theo Phật: Cái gì mang lại thoải mái là hạnh phúc. Hạnh phúc bình thường là thỏa mãn sự khao khát. Hạnh phúc thực sự chỉ tìm thấy trong nội tâm chứ không nơi của cải, quyền thế, danh vọng hay chiến thắng; hạnh phúc là có sức khỏe, có của cải, sống lâu, đẹp đẽ, vui vẻ, sức mạnh, tài sản và con cái, … Ðức Phật không khuyên chúng ta từ bỏ cuộc sống trần tục và rút lui về sống ẩn dật. Ðức Phật dạy về hạnh phúc của người cư sĩ như sau: “Sống mà tinh thần thoải mái là hạnh phúc. Sống đời không bị chê trách là hạnh phúc. Vì thế người trí cao thượng nên cố sống dửng dưng với sự khen chê bên ngoài, cố đạt được hạnh phúc tinh thần bằng cách vượt qua lạc thú vật chất.”

Trong nghiên cứu về tiếng ikigai của Nhật năm 2001 (Nó gồm 2 từ: iki - có nghĩa là cuộc sống, và gai - có nghĩa là giá trị), tác giả Akihiro Hasegawa, một nhà tâm lý học lâm sàng và phó giáo sư tại Đại học Toyo Eiwa, coi ikigai là có nghĩa là “mục đích sống” nghe thật lớn lao. Trong tiếng Nhật cũng có từ jinsei có nghĩa là cuộc đời và seikatsu có nghĩa là cuộc sống hàng ngày,", ý nghĩa từ ikigai gần với seikatsu hơn và qua nghiên cứu, thì Hasegawa phát hiện ra rằng, người Nhật tin rằng, sự tổng hợp của những niềm vui nhỏ hàng ngày sẽ tạo nên một cuộc đời trọn vẹn hơn.

Nhà tâm thần học Mieko Kamiya giải thích rằng ikigai là một từ tương tự như "hạnh phúc" nhưng nó có một sự khác biệt tinh tế về sắc thái. Ikigai cho phép bạn hướng tới tương lai dù rằng bạn đang thấy khốn cùng ở hiện tại.

Nhà tâm lý học Tal Ben-shahar, trong cuốn sách viết dưới nhan đề "Để hạnh phúc hơn: Hãy học những bí mật niềm vui hàng ngày và hiện thực hóa lâu dài", đã miêu tả hạnh phúc như sự cảm nhận những điều sung sướng và cảm nhận ý nghĩa cuộc đời.

Nhà triết học Wadysalf' Tatarkiewicz gọi hạnh phúc là sự hài lòng mang tính bền vững (lập lại) về cuộc sống và cơ sở tồn tại của hạnh phúc là sự phù hợp với đạo đức học, luật học và tâm lý học xã hội.

GS Lykkerl và Tellegen, của Đại học bang Minnesot trong cuốn sách nhan đề: “Hạnh phúc là ảnh hưởng của gen di truyền và môi trường tới niềm vui và sự mãn nguyện”.

Theo ông Seligman điều kiện để đạt tới sự mãn nguyện bền vững là việc tham gia vào các hoạt động hơi khó khăn một chút nhằm mục đích chống lại cảm giác buồn chán và đơn điệu, nhưng đồng thời lại không khó đến mức vượt quá khả năng của một cá nhân cụ thể để không tạo ra cảm giác thất bại trong đời, không khiến người ta chán nản.

Các nhà nghiên cứu đã thống nhất đưa ra 09 nguyên tắc của một cuộc đời hạnh phúc, thành công như sau:

1. Phải có một nghề nghiệp giỏi, phải siêng năng và nhiệt thành trong nghề nghiệp của mình, tao nguồn thu nhập cho mình mà không để các biến cố như thiên tai làm tổn hại, và trộm cắp lường gạt. Nguồn thu nhập phải hợp pháp.

2. Không lảng tránh sinh hoạt tình dục - sự gần gũi về mặt thể xác giữa hai con người đem lại cho chúng cảm giác về giá trị bản thân mình.

3. Bạn muốn hạnh phúc hơn? Hãy tắt tivi, ít lên mạng xã hội. Nghiên cứu cho thấy những người dành phần lớn thời gian để xem tivi, lên mạng xã hội thường xuyên là những người không được hạnh phúc lâu dài.

4. Luôn nở nụ cười - thậm chí cười miễn cưỡng cũng góp phần cải thiện tâm trạng mỗi người.

5. Tận hưởng những giây phút thoải mái và gọi điện thường xuyên cho bạn bè.

6. Đi dạo bằng những bước chân nhanh nhẹn mỗi ngày 2km - một cố gắng vừa phải sẽ tạo cảm giác phấn chấn. Theo nghiên cứu gần đây, những người hạnh phúc thường tham gia vào các hoạt động lành mạnh. Ngoài ra, Hiệp hội tâm lý học Mỹ cũng phát hiện ra rằng tập thể dục làm giảm đáng kể bệnh trầm cảm ở tất cả các nhóm tuổi và giới tính.

7. Đa dạng hóa cuộc sống của bạn . Ngoài nghề nghiệp mà mình yêu thích, còn thời gian rảnh rỗi thì tham gia các hoạt động xã hội - gia nhập đội đồng ca hoặc trồng cây ở những nơi công cộng.

8. Hãy hài lòng với những gì mình có vì nó là bến đỗ của hạnh phúc. Hãy trân trọng những gì mình đang có xem chúng là những món quà giá trị mà cuộc sống mang lại cho bạn, thay vì tập trung vào những thứ bạn không có. Hãy nhận ra nó và làm cho những món quà ấy trở nên giá trị nhất có thể. Lòng biết ơn sẽ giúp bạn có thêm nhiều niềm vui đơn giản trong cuộc sống và những người hạnh phúc phải biết ơn cuộc sống của họ nhiều hơn. Chi tiêu phải phù hợp với thu nhập của mình. Mỗi ngày nên tự thưởng cho mình một món quà và hãy dành cho mình thời gian tận hưởng món quà đó. Người hạnh phúc sẽ giúp chúng ta thoát khỏi những cung bậc tình cảm như hạnh phúc hay thất vọng một cách nhẹ nhàng. Và họ cũng có thể quay trở lại nó một cách dễ dàng và tự nhiên thay vì không ngừng bị chao đảo bởi sự tuyệt vọng hay hưng phấn.

9. Mỗi ngày nên cố gắng làm điều gì đó tốt đẹp cho mình và cho người khác. Phật thường dạy nên “Bố thí và làm những công việc từ thiện”. Phát triển trí tuệ để thấy được bản chất vô thường của cuộc đời, và giúp đoạn tận khổ đau.

Tóm lại nhân ngày thế giới hạnh phúc hãy thực hành 9 điều là nghề nghiệp giỏi, sinh hoạt tình dục điều độ, không tốn thời gian nhiều cho việc xem tivi, mạng xã hội, luôn nỡ nụ cười, thường đi dạo, thoải mái tiếp xúc bạn bè, đa dạng hóa cuộc sống, hài lòng với những gì mình có và cố gắng làm điều gì đó tốt đẹp cho mình, cho người khác để có hạnh phúc./.

Ths. Bs. Lê Minh Uy - PGĐ Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật An Giang