Trẻ chậm lớn, răng mọc không đều, móng tay có màu sắc u ám, da tay nhăn nheo, thô ráp, bị quáng gà, mắt khô. Sức đề kháng kém, hay ốm vặt, trí nhớ giảm – đó là dấu hiệu trẻ bị thiếu vitamin A.
Chân răng và lợi sưng đỏ, dễ chảy máu, da lúc xanh, lúc tím, xuất huyết niêm mạc, đầu lưỡi có những vết nứt sâu, vòm miệng và mặt lưỡi có nhiều mụn nhiệt. Hoạt động dễ mệt mỏi, hay quên, thích sống một mình. Có thể trẻ bị thiếu vitamin C.
Ra nhiều mồ hôi, nhất là trong lúc ngủ, ngủ không yên giấc, tính tình nóng giận thất thường, răng mọc muộn. Ở giai đoạn nặng, xuất hiện những biến dạng ở xương như lép ngực, chân vòng kiềng. Đó là những dấu hiệu thiếu chất canxi ở trẻ em.
Vết thương khó lành, ăn uống kém thậm chí còn chán ăn thường xuyên, chậm lớn, sức đề kháng giảm, hay bị cảm lạnh… là biểu hiện trẻ đã bị thiếu kẽm.
Da trẻ bị ngứa, trẻ hay đưa tay gãi lung tung, tóc khô và dễ gãy, không thích hoạt động vui chơi như các bạn cùng lứa tuổi, đuối sức hay mệt, móng tay mềm, dễ gãy, màu sắc không tươi sáng. Mặt mũi nhợt nhạt xanh xao, đầu óc không minh mẫn, sự chú ý phân tán. Đó là dấu hiệu trẻ đã bị thiếu sắt hoặc thiếu máu do thiếu sắt.
Trẻ biếng ăn, tiêu hóa không tốt, phù nề, nấm kẽ chân... biểu hiện ra bằng các triệu chứng: tinh thần rối loạn bất bình thường, đó là dấu hiệu trẻ đã bị thiếu vitamin B1.
Chung quanh vòm miệng thường mọc mụn nhiệt, đầu lưỡi sưng, môi viêm tấy, da tay chân nóng. Đó là dấu hiệu trẻ đã bị thiếu vitamin B2.
Nếu thấy trẻ xuất hiện một trong những dấu hiệu bệnh lý trên nên kịp thời đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám chữa bệnh.
Khi trẻ bắt đầu tháng thứ 7, ngoài bú mẹ, cần cho trẻ ăn bổ sung (còn gọi là ăn sam, hay ăn dặm) vì thời kỳ này sữa mẹ không đáp ứng đủ cả về số lượng và chất lượng đối với sự phát triển của cơ thể trẻ. Cho trẻ ăn bổ sung đúng về thời gian, sẽ giúp trẻ thích ứng dần với các thức ăn, thực phẩm, đồng thời giúp bộ máy tiêu hóa của trẻ hoàn thiện dần từ chế độ ăn lỏng đến đặc cứng. Bữa ăn của trẻ cần có đủ loại thực phẩm như gạo, đậu, thịt, cá, trứng, rau xanh, quả và dầu mỡ.
- 6 tháng đầu bú mẹ hoàn toàn.
- Từ tháng thứ 7-12 cùng với sữa mẹ cho trẻ ăn bổ sung: 1-3 bữa bột lúc đầu loãng, sau quấy đặc dần lên.
- Từ 1-2 tuổi: Bú mẹ cùng với 4-5 bữa cháo đặc.
- Từ 2-5 tuổi: Ở tuổi này có thể cho ăn cùng với gia đình. Mỗi ngày cho ăn 3 bữa chính và 2 bữa phụ (hoa quả, sữa, bánh).
Thiếu vi chất dinh dưỡng ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ. Để phòng ngừa thiếu vi chất dinh dưỡng cho trẻ, cha mẹ nên áp dụng 3 biện pháp dưới đây để trẻ phát triển khỏe mạnh và toàn diện.
Bổ sung bất kì loại vi chất dinh dưỡng nào cũng phải được sự chỉ định của bác sĩ.
Trẻ từ 6 – 36 tháng tuổi cần được uống Vitamin A hai lần mỗi năm theo hướng dẫn của bác sĩ. Phụ nữ mang thai cần được uống bổ sung sắt 60mg/ngày, uống từ lúc mang thai cho đến sau khi sinh một tháng.
Sử dụng các loại muối có chứa iod, nước mắm tăng cường sắt, dầu ăn có chứa vitamin A, các loại bánh, sữa bổ sung vi chất
Đây là biện pháp lâu dài và cơ bản. Sử dụng đa dạng các loại thực phẩm và cân đối dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày.
- Nguồn vi chất từ động vật: Vitamin A có nhiều trong gan động vật, lòng đỏ trứng, thịt...Sắt có nhiều trong các loại thịt màu đỏ. Thức ăn nhiều kẽm là sò, hàu, ngao, tôm đồng, lươn. Iod có nhiều trong cua biển, cá biển. Canxi có nhiều trong tôm đồng, cua, cá, sữa...
Ds:Trần Văn Chí (TTYT Phú Tân)
|