Chào mừng dân số Việt Nam đạt 100 triệu

Thực tế, trải qua năm tháng nguồn lực con người của Việt Nam không ngừng tăng lên về số lượng, tuổi thọ, tầm vóc và thể lực con người ngày càng cải thiện; trình độ học vấn phản ánh chất lượng nguồn lực con người của quốc gia không ngừng tăng cao. Tính đến thời điểm 01/4/2021, hai phần ba số dân từ 15 tuổi trở lên ở Việt Nam có trình độ học vấn từ THCS trở lên (chiếm 67%). Tỷ lệ dân số từ 15 tuổi trở lên có trình độ chuyên môn kỹ thuật từ sơ cấp trở lên đạt 24,6% năm 2021; trong đó có 14% dân số từ 15 tuổi trở lên có trình độ từ cao đẳng, đại học trở lên. Còn chỉ số phát triển con người (HDI), năm 2022 đạt 0,726 và thuộc nhóm các nước có trình độ phát triển con người ở mức cao. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng chính thức trở thành nước có quy mô dân số lớn, có cơ cấu “dân số vàng” với lực lượng lao động dồi dào. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong quý I/2023, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên của cả nước là 52,2 triệu người, tăng 88,7 ngàn người so với quý trước và tăng hơn một triệu người so với cùng kỳ năm trước. Trong tổng số dân trong độ tuổi lao động hiện nay, có khoảng hơn một nửa ở độ tuổi dưới 34 tuổi. Đây là thế hệ thanh niên trẻ tuổi, sẽ là lực lượng xung kích tham gia vào quá trình nghiên cứu, ứng dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ, góp phần đưa đất nước tiến nhanh với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, hướng tới xã hội số, nền kinh tế số, góp phần đẩy mạnh công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Theo các nhà nhân khẩu học, cơ cấu “dân số vàng” thường kéo dài từ 30-35 năm, thậm chí là 40-45 năm. Như vậy, với số dân đạt 100 triệu người ở  Việt nam hiện nay, cùng với cơ cấu “dân số vàng” sẽ còn kéo dài trong khoảng 15-25 năm nữa.

Thống kê cho thấy Việt Nam hiện có tỷ lệ dân số trẻ cao nhất trong lịch sử đất nước, với 21% tổng dân số là thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 10 đến 24. Thời kì dân số vàng của Việt Nam sẽ còn tiếp diễn đến năm 2039 với sự hiện diện của các nhóm dân số trẻ có năng suất lao động cao đồng thời có thể khai thác lợi thế về cơ cấu dân số để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế-xã hội của đất nước hơn nữa. Đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, việc Việt Nam có tranh thủ tận dụng thành công những thuận lợi, cơ hội và vượt qua thách thức, khó khăn mà quá trình đó đặt ra hay không phụ thuộc đáng kể vào con người. Bởi, con người là nguồn tài nguyên, của cải đích thực và quý giá nhất đối với đất nước. Nghị quyết số 21/NQ/TW về công tác dân số trong tình hình mới của Hội nghị Trung ương 6, khóa XII nhấn mạnh: “Giải quyết toàn diện, đồng bộ các vấn đề về quy mô, cơ cấu, phân bổ, chất lượng dân số và đặt trong mối quan hệ tác động qua lại với phát triển kinh tế - xã hội. Duy trì vững chắc mức sinh thay thế; đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; tận dụng hiệu quả cơ cấu “dân số vàng”, thích ứng với già hóa dân số; phân bố dân số hợp lý; nâng cao chất lượng dân số, góp phần phát triển đất nước nhanh, bền vững”.

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc tận dụng lợi thế cơ hội cơ cấu dân số vàng thời gian qua vẫn còn một số tồn tại như: Mức sinh giữa các vùng còn chênh lệch đáng kể; Mất cân bằng giới tính khi sinh tăng; Công tác truyền thông, giáo dục về dân số ở một số khu vực, nhóm đối tượng hiệu quả chưa cao; còn gánh nặng về môi trường, cơ sở hạ tầng bao gồm hạ tầng giáo dục, y tế, giao thông… Lực lượng lao động tuy đông nhưng chất lượng chưa cao. Số lao động có bằng cấp, chứng chỉ chỉ đạt ở mức 26,4%. Thiếu hụt trầm trọng lao động kỹ thuật trình độ cao và lao động dịch vụ cao cấp. Năng suất lao động của Việt Nam còn thấp và còn có khoảng cách với các nước trong khu vực.

Tuy nhiên, với việc dân số Việt Nam đạt 100 triệu sẽ  là động lực phát huy mạnh mẽ nguồn lực, giữ vững an ninh, quốc phòng. Thêm vào đó,với lực lượng lao động trẻ hùng hậu, có khả năng xoay chuyển nền kinh tế, hứa hẹn sẽ đem lại những cú bật nhanh và mạnh trong việc phát triển kinh tế - xã hội cho đất nước./.

                                                                                                             Nguyễn Minh Thời

                                                                                                   TTYT Tịnh Biên