Di chứng của nạn nhân chất độc màu da cam

Chất độc màu da cam (CĐMDC) không chỉ gây ra hậu quả y học và sinh học lâu dài đối với những người bị nhiễm mà còn phơi nhiễm sang các thế hệ sau. Đây là một sản phẩm có chứa dioxin tồn lưu lâu trong môi trường nhiều thập kỷ. Chất này bám vào đất, được nước chảy từ các vùng bị phun rải đưa xuôi xuống dưới và lắng đọng dưới đáy ao hồ. Lúc đó các loài cá, loài thân mềm và thủy cầm khác sẽ hấp thụ vào và qua đó len hỏi vào chuỗi thực phẩm của con người. Ở cơ thể của người, nó thay đổi sự cân bằng hóa chất, tế bào tổng hợp và hoạt động chức năng. Về mặt hoá học, CĐMDC là hỗn hợp gồm các tỷ lệ tương đương là 2,4-D và 2,4,5-T. Trong đó dioxin là một phụ gia trong sản xuất với liều lượng từ 3-4 mg/lít, nhưng khi sản xuất tăng tốc hoặc trên quy mô lớn thì tỉ lệ này cao hơn rất nhiều.

Qua các nghiên cứu, chỉ với liều lượng cực nhỏ, dioxin đã gây hại đối với cơ thể con người hoặc động vật. Nó có thể làm giảm thọ những người bị phơi nhiễm và có khả năng làm ảnh hưởng đến  những thế hệ kế tiếp trong tương lai. Theo báo cáo của Viện Y học Mỹ, việc phơi nhiễm CĐMDC gây ra các loại bệnh: ung thư mô mềm, u lym phô lành tính, bệnh bạch cầu u lym phô mãn tính (bao gồm cả bệnh bạch cầu mô lông, bệnh ung thư và chứng ban clor). Còn Hội Chữ Thập Đỏ Việt Nam cũng thống kê được sự phơi nhiễm với dioxin có liên quan đến các bệnh như: bệnh thần kinh ngoại biên cấp tính, mạn tính và bán cấp tính, chứng ban clor, tiểu đường type 2, ung thư gan, sinh sản bất thường và dị tật bẩm sinh, dị dạng ở chân, tràn dịch não, khuyết tật ống thần kinh, tật dính ngón, dị tật cơ bắp, bệnh bại liệt và một số khuyết tật phát triển khác.

Theo thống kê, hiện nay chất độc hóa học đã làm cho gần 5 triệu người Việt Nam bị phơi nhiễm; trong đó có hơn 3 triệu người là nạn nhân. Hiện cả nước đã có hàng chục vạn người chết, hàng triệu người mắc chứng bệnh hiểm nghèo do chất độc da cam. Vì lẽ đó, sức khỏe cộng đồng đã và vẫn đang bị đe dọa nghiêm trọng. Thực tế là những đứa trẻ sinh ra từ ông bà, cha mẹ của người phơi nhiễm phải tiếp tục mang những dị tật bẩm sinh cả về thể xác lẫn trí tuệ, nguy cơ mắc các bệnh ung thư của chúng rất cao. CĐMDC đã có ảnh hưởng về di truyền sinh thái; đặc biệt tác động về gen, nó có thể bỏ qua một thế hệ và lại tái hiện trong thế hệ thứ ba hoặc các thế hệ sau. Thai nhi bị ảnh hưởng CĐMDC  khi sinh ra thường bị các dị tật như hở hàm ếch, thiếu hoặc thừa ngón chân, ngón tay, não úng thủy, vô sọ, thoát vị não- màng não, thoát vị tủy- màng tủy; với sản phụ hay gặp các trường hợp thai chết lưu, sảy thai, thai trứng, thai chết bất thường.

Ngày nay, cuộc sống của những nạn nhân chất độc da cam vô cùng khó khăn do bị nhiều dị tật; có những trường hợp mất ý thức, không có cơ hội tham gia các mặt hoạt động xã hội. Vì vậy, đã có nhiều công tác hỗ trợ nạn nhân bị nhiễm CĐMDC  thông qua các hoạt động như: trợ cấp ưu đãi; tổ chức khám, giám định bệnh, dị dạng, dị tật, chăm sóc, chữa bệnh, phục hồi chức năng, xây mới, sửa chữa nhà ở, tặng quà, học bổng cho nạn nhân. Với sự chung tay của xã hội, những đau thương, mất mát của các gia đình nạn nhân chất độc da cam cũng phần nào được vơi bớt đi. Tuy nhiên, việc giải quyết hậu quả và chăm sóc nạn nhân chất độc màu da cam/dioxin là vấn đề vô cùng phức tạp, vừa cấp bách lại vừa mang tính lâu dài, vì hậu quả của nó để lại là di truyền từ đời này sang đời khác./.

Nguyễn Minh Thời

TTYT Tịnh Biên