Cảnh báo mối nguy hại từ thuốc giả, mỹ phẩm giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả

1. Thực trạng đáng báo động

Theo thống kê từ Bộ Y tế và các cơ quan chức năng, mỗi năm trên cả nước phát hiện hàng trăm vụ việc liên quan đến sản xuất, kinh doanh thuốc, mỹ phẩm và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả. Các sản phẩm này thường được làm giả một cách tinh vi, từ bao bì, tem chống giả đến nhãn mác, khiến người tiêu dùng rất khó phát hiện nếu chỉ nhìn bằng mắt thường.

Các mặt hàng thường bị làm giả bao gồm:

- Thuốc điều trị bệnh: từ thuốc cảm cúm, giảm đau, kháng sinh đến các loại thuốc đặc trị như tim mạch, tiểu đường, ung thư.

- Mỹ phẩm: kem trắng da, son môi, phấn trang điểm, sữa rửa mặt... bị làm giả, chứa các chất cấm, gây kích ứng và tổn thương da.

- Thực phẩm bảo vệ sức khỏe (TPBVSK): nhiều sản phẩm bị làm giả gắn mác hỗ trợ giảm cân, tăng cường sinh lực, thanh lọc cơ thể nhưng thực chất không rõ nguồn gốc, không được kiểm định chất lượng.

2. Hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe và xã hội

Việc sử dụng các sản phẩm giả không chỉ khiến người tiêu dùng "tiền mất, tật mang", mà trong nhiều trường hợp còn đe dọa đến tính mạng. Những hậu quả cụ thể có thể kể đến:

- Thuốc giả có thể không chứa hoạt chất điều trị hoặc chứa sai liều lượng, dẫn đến việc điều trị không hiệu quả, bệnh nặng thêm, thậm chí tử vong.

- Mỹ phẩm giả có thể chứa các chất độc hại như thủy ngân, corticoid,... gây dị ứng, viêm da, nhiễm trùng, tổn thương lâu dài cho làn da và cơ thể.

- TPBVSK giả không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, chứa hóa chất độc hại, gây rối loạn tiêu hóa, ảnh hưởng đến gan, thận và nhiều cơ quan khác.

- Không những thế, hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả còn làm xói mòn niềm tin của người dân vào hệ thống y tế, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của các doanh nghiệp chân chính, gây thiệt hại cho nền kinh tế quốc gia.

3. Nguyên nhân và thủ đoạn tinh vi

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng hàng giả tràn lan, trong đó có thể kể đến:

- Lợi nhuận cao: Do chi phí sản xuất thấp, không cần kiểm định nên nhiều đối tượng bất chấp pháp luật để thu lợi bất chính.

- Nhận thức hạn chế của người tiêu dùng: Nhiều người tin vào quảng cáo không kiểm chứng trên mạng xã hội, mua hàng không rõ nguồn gốc.

- Quản lý chưa chặt chẽ: Việc kiểm soát thị trường, đặc biệt là trên nền tảng trực tuyến, còn nhiều kẽ hở, khiến hàng giả dễ len lỏi vào thị trường.

- Thủ đoạn làm giả ngày càng tinh vi: bao bì được thiết kế giống hệt sản phẩm thật, dán tem chống giả giả mạo, quảng cáo sai sự thật, sử dụng người nổi tiếng hoặc giả danh bác sĩ để quảng bá sản phẩm...

4. Người tiêu dùng cần cảnh giác

Để phòng tránh và đấu tranh với vấn nạn hàng giả, mỗi người tiêu dùng cần nâng cao ý thức cảnh giác và hành động cụ thể:

- Mua hàng tại địa chỉ uy tín: Chỉ mua thuốc tại nhà thuốc được cấp phép, mua mỹ phẩm và TPBVSK từ các cửa hàng chính hãng hoặc trang thương mại điện tử uy tín.

- Kiểm tra kỹ sản phẩm: Đọc kỹ nhãn mác, kiểm tra tem chống giả, mã vạch, hạn sử dụng. Nếu phát hiện bất thường, tuyệt đối không sử dụng.

- Không tin vào quảng cáo thổi phồng: Những lời quảng cáo "thần kỳ", "hiệu quả sau 7 ngày", "bác sĩ khuyên dùng"... cần được kiểm chứng.

- Tố giác hành vi vi phạm: Nếu phát hiện sản phẩm nghi ngờ là giả, hãy báo ngay cho cơ quan chức năng như Cục Quản lý thị trường, Công an hoặc Sở Y tế địa phương.

- Cập nhật kiến thức: Tìm hiểu thông tin chính xác từ Bộ Y tế, Cục An toàn thực phẩm, các tổ chức y tế uy tín để có kiến thức phân biệt và sử dụng sản phẩm an toàn.

5. Vai trò của các cơ quan chức năng và toàn xã hội

Để ngăn chặn hiệu quả tình trạng hàng giả, cần có sự vào cuộc mạnh mẽ, đồng bộ từ các cấp, các ngành:

- Cơ quan quản lý cần tăng cường thanh kiểm tra, xử lý nghiêm các đối tượng sản xuất, kinh doanh hàng giả.

- Doanh nghiệp chân chính cần đầu tư công nghệ chống giả, minh bạch thông tin sản phẩm.

- Truyền thông, báo chí cần tích cực tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng.

- Người dân cần trở thành người tiêu dùng thông thái, cùng nhau lên án và loại trừ hàng giả ra khỏi đời sống.

Thuốc giả, mỹ phẩm giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả không chỉ là vấn đề cá nhân mà là mối nguy của toàn xã hội. Đừng để sự nhẹ dạ, cả tin hoặc ham rẻ làm tổn hại đến sức khỏe và tính mạng của chính mình và người thân. Hãy lựa chọn sản phẩm chính hãng, kiểm chứng rõ ràng, và hành động để góp phần đẩy lùi vấn nạn hàng giả, vì một cộng đồng an toàn và khỏe mạnh./.

Bs. Văn Hiển Tài - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh An Giang