Cảnh giác với sốt xuất huyết trong bối cảnh dịch COVID-19 đang được kiểm soát tốt

(Công tác phun hóa chất diệt muỗi phòng bệnh sốt xuất huyết)

1. Cảnh giác với sốt xuất huyết trong bối cảnh dịch COVID-19:

Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, bệnh viện Bạch Mai: Thời gian gần đây, dịch COVID-19 trên cả nước tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp. Trong khi đó, dịch sốt xuất huyết cũng đang có xu hướng gia tăng. Đáng nói, nhiều người khi có dấu hiệu sốt, đau mỏi người... lại không dám đi đến bệnh viện để được thăm khám, điều trị hoặc chỉ đi khám sàng lọc COVID-19,... hay nghi ngờ đó là triệu chứng liên quan đến việc tiêm vắc xin ngừa COVID-19... mà bỏ qua khả năng mắc sốt xuất huyết. Điển hình có 01 ca sốt xuất huyết (nam bệnh nhân 37 tuổi, ở Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội), đang điều trị tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới (bệnh viện Bạch Mai). Do mới được tiêm chủng vắc xin ngừa COVID-19 của Astrazeneca, sau tiêm, thấy cơ thể có biểu hiện sốt, mệt mỏi, đau cơ... bệnh nhân cho rằng đó là phản ứng phụ thông thường nên tự theo dõi tại nhà. Đến ngày thứ 03, bệnh nhân hết sốt, xuất hiện ban đỏ vùng mặt kèm ban đỏ rải rác toàn thân, mệt mỏi… Tại bệnh viện Bạch Mai, kết quả xét nghiệm công thức máu cho thấy tiểu cầu hạ (giảm), xét nghiệm test Dengue NS1 dương tính. Bệnh nhân được chẩn đoán mắc sốt xuất huyết, được điều trị theo phác đồ sốt xuất huyết: truyền dịch, hạ sốt, truyền tiểu cầu... Sau 06 ngày điều trị theo đúng phác đồ của bệnh, tình trạng của bệnh nhân đã ổn định và được xuất viện.

Thực tế, sự nhầm lẫn này là một trong số những sai lầm mà người dân và nhân viên y tế dễ mắc phải khi chẩn đoán và điều trị sốt xuất huyết vào thời điểm dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp. Sốt xuất huyết và COVID-19 đều là dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút gây ra, với các biểu hiện ban đầu giống nhau, thậm chí có thể gây nhầm lẫn như: sốt, đau đầu, đau mỏi người,... Tuy nhiên, đây là hai bệnh có yếu tố dịch tễ và đường lây truyền cũng như bệnh cảnh hoàn toàn khác nhau: COVID-19 lây qua đường hô hấp do tiếp xúc giọt bắn, còn Sốt xuất huyết lây qua đường máu do muỗi Vằn là trung gian truyền bệnh.

2. Cộng đồng cần quan tâm hơn trước diễn biến của dịch Sốt xuất huyết:

Triệu chứng của sốt xuất huyết là: sốt cao liên tục, kéo dài 5-7 ngày, kèm theo đau đầu, đau người, có thể nổi hạch, phát ban, trên người nổi da xung huyết đỏ, đau bụng vùng gan, buồn nôn,... Nặng hơn có thể xuất huyết chảy máu dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng. Ở nữ giới có thể có hiện tượng rong kinh, rong huyết, nặng hơn có biểu hiện xuất huyết nội tạng như xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết não, tổn thương gan, rối loạn đông máu... Bên cạnh đó, sốt xuất huyết điển hình có biểu hiện da xung huyết, mặt và củng mạc mắt đỏ, nặng hơn có xuất huyết hoặc dẫn đến sốc do máu bị cô đặc. Đối với bệnh nhân mắc COVID-19, ngoài yếu tố dịch tễ có tiếp xúc với người mắc (F0) thì còn có biểu hiện viêm đường hô hấp như: ho, khó thở, ngạt mũi… nặng hơn là biểu hiện viêm phổi và suy hô hấp. Đa số bệnh nhân sốt xuất huyết thường tự khỏi trong vòng 07 ngày, tuy nhiên khoảng 5% bệnh nhân sẽ có biểu hiện nặng như chảy máu hoặc thoát huyết tương gây sốc do giảm thể tích, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ có nguy cơ gây tử vong. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch COVID-19 đang lan rộng thì các triệu chứng của sốt xuất huyết cần hết sức lưu ý vì có một số triệu chứng rất dễ nhầm lẫn với COVID-19 như: sốt, đau mỏi cơ. Nhất là khi dịch sốt xuất huyết đang có xu hướng gia tăng trong những ngày gần đây.

Tính từ đầu năm đến ngày 28/4/2022, toàn thành phố Long Xuyên đã có 199 ca mắc sốt xuất huyết (tăng 288% so với cùng kỳ năm 2021: 199/69), đứng hàng thứ 5/11 huyện thị trong tỉnh An Giang. Hiện đang là thời điểm gia tăng dịch bệnh Sốt xuất huyết. Đặc biệt thời tiết mưa nhiều như hiện nay là điều kiện thuận lợi để muỗi vằn – là trung gian truyền bệnh phát triển, dẫn đến nguy cơ cao bùng phát dịch sốt xuất huyết, nếu chúng ta không có các biện pháp phòng, chống dịch hiệu quả.

Đặc biệt trong bối cảnh dịch COVID-19 đang được kiểm soát tốt, thì các triệu chứng của Sốt xuất huyết cộng đồng cũng cần hết sức lưu ý vì có một số triệu chứng rất dễ nhầm lẫn với COVID-19 như: Sốt cao liên tục, kéo dài 5-7 ngày, đau đầu, đau người, có thể nổi hạch, phát ban, da xung huyết đỏ, đau bụng vùng gan, buồn nôn, nặng hơn: chảy máu dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng,… Mọi người dân cũng nên cẩn trọng, không được chủ quan khi cá nhân hoặc trong gia đình có người bệnh và có một trong những biểu hiện nêu trên, hãy đến ngay với cơ sở y tế để được xét nghiệm, chẩn đoán và điều trị, tuyệt đối không tự ý theo dõi và truyền dịch tại nhà. Riêng các nhân viên y tế cần khai thác cẩn thận và kỹ càng các yếu tố dịch tễ của người dân khi đến khám bệnh, tránh bỏ sót hoặc nhầm lẫn, gây ra các hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

(Thực hiện chiến dịch diệt lăng quăng, diệt muỗi phòng bệnh sốt xuất huyết)

“Cộng đồng cần chung tay thực hiện ngay các biện pháp: diệt lăng quăng, diệt muỗi vằn thường xuyên hàng tuần (ít nhất từ 01-02 lần) theo hướng dẫn của ngành y tế”

BSCKI. Phạm Hồng Thanh

Phòng KHNV, TTYT Tp. Long Xuyên