Hỏi đáp về biến chủng JN.1

Hỏi: Biến chủng JN.1 là gì

Trả lời:

Trong vài tuần qua, số ca mắc COVID-19 được ghi nhân gia tăng, chủ yếu liên quan đến biến chủng JN.1. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), biến chủng này có khả năng lây nhiễm cao nên đáng được quan tâm. Được biết, biến chủng JN.1 có nguồn gốc từ BA.2.86 – Là một biến chủng phụ của Omicron. JN.1 có nhiều hơn khoảng 60 gai đột biến so với phiên bản nCoV ban đầu, nhiều hơn 30 đột biến so với biến chủng lớn nhất là Omicron.

Hỏi: Biến chủng JN.1 nguy hiểm như thế nào

Trả lời:

Một nghiên cứu trên tạp chí Cell vào đầu tháng 1 cho thấy JN.1 có thể lây nhiễm vào các tế bào dưới phổi, khiến các triệu chứng nặng thêm. Điều này dấy lên mối lo ngại tiềm tàng về độc tính của vi rút, đặc biệt là trong thời điểm vắc xin bớt hiệu quả và người dân đang có tâm lý chủ quan. Mặt khác, sự phát triển liên tục của JN.1 cho thấy biến thể này có khả năng lây truyền cao hơn hoặc trốn tránh hệ thống miễn dịch của chúng ta tốt hơn. Vì thế, các nhà khoa học lo ngại sẽ gây đợt bùng phát dịch khó ngăn chặn như Omicron vào các năm 2021-2022.

Hỏi: Những người đã tiêm ngừa và mắc COVID- 19 trước đó có thể miễn dịch với biến chủng JN.1 không

Trả lời:

Người mắc COVID-19 trước đây nên nhớ, Omicron có độc tính kém hơn các biến chủng trước đó, chẳng hạn như Delta; tức là người mắc không có triệu chứng nặng. Vì vậy, kháng thể của họ tạo ra thấp hơn khoảng 10 lần so với kháng thể do vắc xin tạo ra. Điều này có nghĩa cộng đồng không thể dựa vào nhiễm bệnh tự nhiên để tăng khả năng  miễn dịch. Do đó, người dễ bị tổn thương như mắc các bệnh nền được khuyến cáo cần tiêm ngừa vắc xin hàng năm.

Hỏi: Người mắc biến chủng JN.1 có biểu hiện như thế nào

Trả lời:

Theo báo cáo, người bị nhiễm JN.1 thường có biểu hiện phổ biến nhất là: Sổ mũi, đau họng, nhức đầu, rối loạn giấc ngủ và bồn chồn. Ngoài ra còn có các biểu hiện khác như sốt kèm đau cơ, ăn không ngon, mệt mỏi, buồn nôn và ói mữa, ho kéo dài. Theo CDC, mức độ nghiêm trọng của triệu chứng mà một người gặp phải thường phụ thuôc nhiều hơn vào sức khỏe và khả năng miễn dịch cơ bản của người đó hơn là vào các biến thể gây nhiễm trùng.

Hỏi: Ngành y tế có khuyến cáo gì để phòng chống biến chủng JN.1.

Trả lời:

Tuy JN.1 chưa gây quá nhiều mối đe dọa với cộng đồng. Tuy nhiên, tổ chức WHO cảnh báo khi COVID-19 cộng với các mầm bệnh khác trong mùa lạnh có thể tạo nên đợt dịch bệnh đường hô hấp cấp, ảnh hưởng đến hệ thống y tế. Các chuyên gia  cũng khuyến cáo mọi người nên tuân thủ các biện pháp phòng, chống như: Thường xuyên rửa tay bằng xà bông và nước trong 20 giây, khử trùng bằng cồn; đeo khẩu trang y tế che kín mũi và miệng, đặc biệt ở không gian công cộng, nơi khó thực hiện giãn cách; tiêm vắc xin  đủ hai liều tiêu chuẩn và liều tăng cường để tránh biến chứng sức khỏe liên quan đến JN.1. Ngoài ra, cộng đồng cần cảnh giác, phát hiện sớm, xét nghiệm nếu có triệu chứng, cách ly nếu bị nhiễm là giải pháp quan trọng trong việc quản lý, hạn chế lây lan cũng như sự tác động của biến chứng do bệnh này gây ra./.

                                                                                                 YS. Nguyễn Minh Thời

                                                                                               TTYT thị xã Tịnh Biên