Bệnh cúm mùa và các biện pháp phòng, chống

1. Bệnh cúm mùa là bệnh gì?

Bệnh cúm mùa là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp gây ra do vi rút cúm (Influenza virus). Theo thống kê của WHO, thế giới có khoảng 5-10% người lớn và 20-30% trẻ em nhiễm cúm mỗi năm. Trong đó, khoảng nửa triệu ca tử vong do các vấn đề sức khỏe liên quan đến bệnh cúm mùa. Tại Việt Nam, mỗi năm ghi nhận khoảng 1 - 1,8 triệu người mắc cúm mùa. Bệnh cúm có thể tự khỏi nhưng cũng có khả năng gây ra những biến chứng nghiêm trọng ở người mắc bệnh mạn tính về tim phổi, thận, thiếu máu, bệnh chuyển hóa hoặc người có suy giảm miễn dịch, người trên 65 tuổi, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi và phụ nữ mang thai… Bệnh có thể gây ra các biến chứng như viêm tai, viêm phế quản, viêm phổi, viêm não, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

* Các chủng vi rút cúm hiện nay: Có 04 chủng vi rút cúm được ký hiệu là A, B, C, D. Trong đó chủng cúm A và B thường gặp ở người, cúm C gây bệnh nhẹ và thường không có triệu chứng, trong khi đó cúm D ảnh hưởng đến gia súc và không gây bệnh ở người. Cúm A là dạng cúm mùa phổ biến nhất, chiếm khoảng 75% số ca nhiễm cúm ở người. Vi rút cúm A được phân loại thành nhiều phân tuýp dựa theo sự kết hợp giữa kháng nguyên ngưng kết hồng cầu Hemagglutinin (H) và Neuraminidase (N) là các protein chính trên bề mặt của vi rút. Nếu gặp điều kiện thuận lợi, cúm A có thể bùng phát thành những đợt dịch lớn nhỏ khác nhau. Các đại dịch cúm toàn cầu được ghi nhận trong lịch sử thế giới cũng do các chủng của vi rút cúm A gây nên như dịch cúm A (H5N1), dịch cúm A (H3N2), đại dịch cúm A (H1N1).

* Các giai đoạn phát triển của bệnh cúm: Thông thường, các triệu chứng bị cúm có thể xuất hiện và khỏi sau khoảng 01 tuần. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp bệnh cúm kéo dài gây ảnh hưởng tới sinh hoạt cũng như sức khỏe của người bệnh. Một đợt cúm thường xảy ra theo 03 giai đoạn sau:

- Giai đoạn khởi phát (ngày thứ 1 - 3): Các triệu chứng cúm đột ngột xuất hiện bao gồm: sốt, nhức đầu, đau và mỏi cơ, ho khan, đau họng, nghẹt mũi.

- Giai đoạn toàn phát (ngày thứ 4 trở đi): Triệu chứng sốt và đau nhức cơ giảm. Người bệnh bị khàn tiếng, có cảm giác khô hoặc đau họng, ho và cảm thấy tức ngực. Ngoài ra, một số người cũng có thể thấy cơ thể mệt mỏi hoặc đầy hơi.

- Giai đoạn hồi phục (ngày thứ 8 trở đi): Các triệu chứng giảm dần, cơn ho và cảm giác mệt mỏi có thể kéo dài 1 - 2 tuần tiếp theo.

* Các dấu hiệu, triệu chứng cúm thường gặp, bao gồm:

- Sốt vừa đến cao (trên 38oC);

- Cảm giác ớn lạnh;

- Đau đầu, chóng mặt;

- Đau nhức cơ bắp;

- Mệt mỏi toàn thân, cảm giác yếu ớt không còn chút sức lực;

- Buồn nôn, tiêu chảy (thường xuất hiện ở trẻ em nhiều hơn).

Bệnh cúm là bệnh có khả năng lây nhiễm vi rút rất cao trong cộng đồng và tiềm ẩn nguy cơ lớn bùng phát thành đại dịch. Thông thường, vi rút cúm lây truyền nhanh chóng từ người sang người. Bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh cúm, bệnh dễ gặp nhất ở những đối tượng có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện hoặc sức đề kháng yếu như: Trẻ em, phụ nữ mang thai, người già,...

2. Phòng ngừa bệnh cúm:

Để chủ động phòng chống cúm mùa, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện tốt các nội dung sau:

1. Đảm bảo vệ sinh cá nhân, che miệng khi hắt hơi, thường xuyên rửa tay với xà phòng, vệ sinh mũi, họng hàng ngày bằng nước muối.

2. Giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất để nâng cao thể trạng.

3. Tiêm vắc xin cúm mùa phòng bệnh.

4. Hạn chế tiếp xúc với bệnh nhân cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết.

5. Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, xử trí kịp thời.

Thông điệp: Bất cứ ai cũng có khả năng nhiễm cúm và hầu như ai cũng đã từng trải qua ít nhất một lần bị cúm trong đời, do đó mọi người cần chủng ngừa bệnh cúm hàng năm, để tạo lá chắn bảo vệ sức khỏe./.

BsCKI. Phạm Hồng Thanh - TTYT Tp. Long Xuyên